ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ, ΟΜΑΛΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ;

Τι είναι το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Ομαλή και Νόμιμη Μετανάστευση (GCM);

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Ομαλή και Νόμιμη Μετανάστευση αποτελεί το πρώτο διεθνές και νομικά μη δεσμευτικό πλαίσιο συνεργασίας για τη μετανάστευση. Είναι το αποτέλεσμα μιας ευρείας διαδικασίας συζητήσεων και διαπραγματεύσεων μεταξύ όλων των κρατών μελών των Ηνωμένων Εθνών που ξεκίνησε με τη Διακήρυξη της Νέας Υόρκης του 2016, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα κατά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2016. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της συμμετείχαν εξαρχής στις συζητήσεις σχετικά με το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, οι οποίες κατέληξαν σε ένα παγκόσμιο σύμφωνο που αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τους ευρωπαϊκούς στόχους.


Ποιος είναι ο στόχος του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση;

Η μετανάστευση είναι μια παγκόσμια πραγματικότητα που καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της.. Ως εκ τούτου, απαιτεί λύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και επιμερισμό των παγκόσμιων ευθυνών με βάση τη διεθνή συνεργασία.. Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση αποσκοπεί στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας, καθορίζοντας κατευθυντήριες αρχές και προβλέποντας ένα πολυμερές πλαίσιο πολιτικής. Ασχολείται με τον πολύπλοκο χαρακτήρα της διεθνούς μετανάστευσης, αντιμετωπίζοντας ένα ευρύ φάσμα σχετικών ζητημάτων, όπως η διαχείριση των συνόρων, η παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων, τα έγγραφα ταυτότητας, η επιστροφή και η επανεισδοχή των μεταναστών, καθώς και η διασπορά και τα εμβάσματα.

Η εφαρμογή του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση διέπεται από δέκα κατευθυντήριες αρχές, όπως η οικουμενικότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η εθνική κυριαρχία και ο νομικά μη δεσμευτικός χαρακτήρας αυτού του εγγράφου. Το σύμφωνο θέτει 23 συγκεκριμένους στόχους για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση που χρησιμεύουν ως σημεία αναφοράς για τα κράτη κατά την εφαρμογή των εθνικών τους πολιτικών για τη μετανάστευση.

 

Πώς το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση θα επηρεάσει την παράτυπη μετανάστευση; Θα αυξήσει τη μετανάστευση;

Στόχος του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση είναι η διασφάλιση μιας ασφαλούς, ομαλής και νόμιμης μετανάστευσης. Περιλαμβάνει συγκεκριμένες ενέργειες που θα βοηθήσουν τα κράτη να μειώσουν την παράτυπη μετανάστευση, για παράδειγμα μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας για την αντιμετώπιση των αιτίων της μετανάστευσης, την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομη διακίνησης μεταναστών, τη διαχείριση των συνόρων και τη διευκόλυνση της επιστροφής των μεταναστών. Θα συμβάλει επίσης στην προβολή των οδών νόμιμης μετανάστευσης. Το Σύμφωνο, ως διεθνές πλαίσιο συνεργασίας, θα στηρίξει την υφιστάμενη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονται στενά με τις προτεραιότητες και τους στόχους της ΕΕ.

 

Με ποιον τρόπο θα εγκριθεί και θα υπογραφεί το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση;

Το κείμενο του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση θα εγκριθεί σε διακυβερνητική διάσκεψη στο Μαρακές του Μαρόκου, η οποία θα διεξαχθεί στις 10-11 Δεκεμβρίου 2018. Το κείμενο δεν θα υπογραφεί: θα εγκριθεί με ομοφωνία ή με ψηφοφορία που απαιτεί πλειοψηφία των δύο τρίτων τουλάχιστον. Ως επόμενο βήμα, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών θα κληθεί να εγκρίνει επισήμως το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση υπό μορφή ψηφίσματος.

 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμμετάσχει στη Διάσκεψη του Μαρακές;

Σύμφωνα με το καθεστώς της στις συνόδους και εργασίες της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προσκληθεί να συμμετάσχει στη Διακυβερνητική Διάσκεψη του Μαρακές με την ιδιότητα του παρατηρητή. Η ΕΕ θα συμμετάσχει στις συζητήσεις. Μόνο τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών θα λάβουν μέρος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμμετάσχει στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών που θα εγκρίνει το Σύμφωνο;

Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών θα κληθεί να εγκρίνει επισήμως το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση υπό μορφή ψηφίσματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθεστώς παρατηρητή στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συμμετέχει στις συζητήσεις αλλά όχι στην ψηφοφορία.

 

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση δημιουργεί νομικές υποχρεώσεις για τα κράτη μέλη;

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση δεν είναι νομικά δεσμευτικό. Ως εκ τούτου, δεν συνεπάγεται για τα συμμετέχοντα κράτη νομικές υποχρεώσεις βάσει του εθνικού ή του διεθνούς δικαίου.

 

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση θα έχει επιπτώσεις στα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα; Θα έχει αντίκτυπο στην κατανομή αρμοδιοτήτων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Όχι. το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση βασίζεται στην αρχή του πλήρους σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας. Συγκεκριμένα: «Το Παγκόσμιο Σύμφωνο επιβεβαιώνει το κυριαρχικό δικαίωμα των κρατών να καθορίζουν την εθνική πολιτική μετανάστευσης και την αρμοδιότητά τους να διαχειρίζονται τη μετανάστευση εντός της δικαιοδοσίας τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.» Το Παγκόσμιο Σύμφωνο δεν συνεπάγεται καμία μεταβίβαση ή περιορισμό των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων ή αρμοδιοτήτων. Δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία και, ως εκ τούτου, δεν έχει νομική ισχύ στις εθνικές έννομες τάξεις ούτε συνεπάγεται υποχρεώσεις. Επίσης, το Παγκόσμιο Σύμφωνο δεν μπορεί να αλλάξει την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της.

 

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση θεσπίζει το «ανθρώπινο δικαίωμα στη μετανάστευση»;

Όχι. Το Παγκόσμιο Σύμφωνο έχει ως στόχο τη βελτίωση της συνεργασίας σε θέματα διεθνούς μετανάστευσης. Δεν ενθαρρύνει ούτε αποθαρρύνει τη μετανάστευση. Το Σύμφωνο δεν θα δημιουργήσει νέες νομικές κατηγορίες. Υπογραμμίζει ότι οι μετανάστες διαθέτουν τα ίδια οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα και τις ίδιες θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως κάθε ανθρώπινο ον. Το κείμενό του δεν κάνει καμία αναφορά στο «ανθρώπινο δικαίωμα στη μετανάστευση».

 

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο συνεπάγεται κόστος;

Όχι. Λόγω του νομικά μη δεσμευτικού χαρακτήρα του, το Παγκόσμιο Σύμφωνο δεν θα δημιουργήσει καμία άμεση οικονομική υποχρέωση. Η εφαρμογή του Παγκόσμιου Συμφώνου θα υποστηριχθεί από τον μηχανισμό ανάπτυξης ικανοτήτων του ΟΗΕ. Τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών μπορούν να συνεισφέρουν στον οργανισμό και στις οργανώσεις του, σε εθελοντική βάση.

 

Ποια συνέχεια θα δοθεί στο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση;

Στο πλαίσιο του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, το δίκτυο για τη μετανάστευση θα εξασφαλίσει τη διαδικασία παρακολούθησης και ελέγχου, η οποία συνίσταται στην ανταλλαγή εμπειριών, στην παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και στην αναζήτηση λύσεων σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) θα αναλάβει τα καθήκοντα συντονισμού και γραμματειακής υποστήριξης. Τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών θα ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους και θα κοινοποιούν την πρόοδο που σημειώνουν στο διεθνές φόρουμ για την εξέταση θεμάτων σχετικών με τη μετανάστευση, που θα πραγματοποιείται κάθε τέσσερα χρόνια αρχής γενομένης το 2022.

 

Περισσότερες πληροφορίες

Ομιλία του επιτρόπου Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων Χρήστου Στυλιανίδη εξ ονόματος της Ύπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας/Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά την συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, στις 13 Νοεμβρίου 2018.

Βλέπε εδώ το πλήρες κείμενο του Παγκόσμιου Συμφώνου για την Ασφαλή, Ομαλή και Νόμιμη Μετανάστευση.

ΠΗΓΗ